Türkiye 1. Erkek Basketbol Ligi"'nin federasyon tarafından kabul edilen ismi. ''Bayanlar 1. Ligi için T.B.B.L (Türkiye Bayanlar Basketbol Ligi) ismi kullanılmaktadır.''
1966 yılında oynanmaya başlandı ve ilk şampiyonluğu Altınordu'nun kazandı. Son şampiyon ise dördüncü kez üstüste şampiyonluk
kazanan Efes Pilsen oldu. Son dönemin en başarılı takımlarından olan Efes Pilsen böylece son 14 sene'deki 9. Şampiyonluğunu kazandı. Ligin diğer önemli takımları her zaman belli bir seyirci kitlesine sahip "Üç Büyükler"'i saymazsak belli bir ekolü olan ve birçok önemli oyuncu yetiştiren İTÜ ve şu anda basketbol şubesini kapamış olan Eczacıbaşı'dır. 1993 yılında kurulan ve ligin en çok yatırım yapan takımlarından Ülkerspor da son dönemlerin en iddialı takımlarındandır. Bu takımlara belli dönemler içinde Paşabahçe, Tofaş SAS, Çukurova gibi takımlar iddialı kadrolar kurarak katılmış ancak bu yatırımları sürekli olmamıştır.
2005/2006 sezonunda takım sayısı 14 takımdan 16 takıma çıkarıldı. Yeni statü ile önceki senelerde oynanan play out (düşen takımların belirlenmesi için oynanan ekstra maçlar) kalktı.
Statü
Ligde 16 takım deplasmanlı lig mücadelesi yaptıktan sonra lig şampiyonu play off mücadelesi sonrası belli olur.
Normal Lig Müsabakaları
Normal lig müsabakaları, 16 takım arasında, her takımın biri kendi sahasında diğeri rakip takımın sahasında olmak üzere deplasmanlı, iki devreli
ve lig usulü oynanır.
Bu müsabakalar sonrası yapılan
puan sıralamasına göre; 1. İlk sekiz sırayı alan takımlar
Play off maçlarını oynamaya hak kazanırlar. 2. 9. ile 14 sıra arasında yer alan takımlar sezonu tamamlamış olurlar. 3. 15. ve 16. olarak son iki sırayı alan takımlar bir sezon sonra Basketbol 2. liginde yer alırlar.
Play Off Çeyrek ve Yarı Final Müsabakaları
Play offun tüm turlarında takımların ligde oynamış oldukları maç sonuçları aşağıdaki gibi dikkate alınır.
1. Eşleşen takımların normal ligde oynamış oldukları maçların ikisi de aynı takım tarafından kazanılmışsa iki maçı kazanan takım o turun maçlarına 1-0 üstün başlar. 2. Eşleşen takımların normal ligde oynamış oldukları maçlarda takımlar bir kez kazanmış, bir kez kaybetmiş ise, o turun maçları 0-0 başlar.
3. Çeyrek ve yarı final müsabakaları kazanılmış 3 maç üzerinden oynanır ve bu turlarda; (1) Eğer maçlar 0-0 başlar ise, ilk iki maç, Normal Ligi üst sırada bitiren takımın sahasında 3. ve 4. maçlar rakip sahada ve 5. maçın gerekmesi halinde Ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır. (2) Eğer play off serisine 1-0 üstün başlanır ise 1. maç seriye ligi üst sırada bitiren takımın sahasında 2. ve 3. maçlar ise rakip sahada oynanır 4. maçın gerekmesi halinde ise son maç ligi üst sırada takımın sahasında oynanır.
Play-Off Finali
Final müsabakaları kazanılmış 4 maç üzerinden oynanır. Şayet maçlar 0-0 başlar ise, ilk iki maç, Normal Ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 3. ve 4.maçlar rakip sahada, gerekmesi halinde 5.maç ligi üst sırada bitiren 6. maç rakip sahada ve 7. maç ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır.
Eğer play off serisine 1-0 üstün başlanır ise 1.maç normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında 2. ve 3. maçlar ise rakip sahada oynanır 4. maçın gerekmesi halinde normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 5.maç rakip sahada ve 6. ligi üst sırada bitiren takımın sahasında oynanır.
Final müsabakaları sonunda rakibi karşısında 4. galibiyetini alan takım sezonu TBL Şampiyonu olarak tamamlar.
2005/2006 sezonu takımları
Salonlar
Abdi İpekçi Spor Salonu (İstanbul) : Efes Pilsen, Fenerbahçe, Ülker
Ahmet Cömert Spor Salonu (İstanbul) : Galatasaray
Akatlar Spor Salonu (İstanbul) : Beşiktaş JK
Atatürk Spor Salonu (Ankara) : Büyük Kolej, Türk Telekom
Ayhan Şahenk Spor Salonu (İstanbul) : Darüşşafaka
Kara Ali Acar Spor Salonu (Balıkesir) : Banvitspor
Beykoz Spor Salonu (İstanbul) : Beykozspor
Edip Burhan Spor Salonu (Mersin) : Mersin Büyük Şehir Belediyesi
Erdemir Spor Salonu (Zonguldak) : Erdemirspor
Haldun Alagaş Spor Salonu (İstanbul) : Tekel
İ.T.Ü. Ayazağa Spor Salonu (İstanbul) : İstanbul Teknik Üniversitesi
İzmir Atatürk Spor Salonu (İzmir) : Pınar Karşıyaka, Tuborg
Şampiyonlar
1966-1967 Altınordu
1967-1968 İTÜ
1968-1969 Galatasaray
1969-1970 İTÜ
1970-1971 İTÜ
1971-1972 İTÜ
1972-1973 İTÜ
1973-1974 Muhafızgücü
1974-1975 Beşiktaş
1975-1976 Eczacıbaşı
1976-1977 Eczacıbaşı
1977-1978 Eczacıbaşı
1978-1979 Efes Pilsen
1979-1980 Eczacıbaşı
1980-1981 Eczacıbaşı
1981-1982 Eczacıbaşı
1982-1983 Efes Pilsen
1983-1984 Efes Pilsen
1984-1985 Galatasaray
1985-1986 Galatasaray
1986-1987 Karşıyaka
1987-1988 Eczacıbaşı
1988-1989 Eczacıbaşı
1989-1990 Galatasaray
1990-1991 Fenerbahçe
1991-1992 Efes Pilsen
1992-1993 Efes Pilsen
1993-1994 Efes Pilsen
1994-1995 Ülkerspor
1995-1996 Efes Pilsen
1996-1997 Efes Pilsen
1997-1998 Ülkerspor
1998-1999 Tofaş
1999-2000 Tofaş
2000-2001 Ülkerspor
2001-2002 Efes Pilsen
2002-2003 Efes Pilsen
2003-2004 Efes Pilsen
2004-2005 Efes Pilsen
Rekorlar
En fazla şampiyonluk elde eden takım : Efes Pilsen (12 kez)
En fazla şampiyonluk kazanan koç : Aydan Siyavuş (7 kez)
Üstüste en fazla şampiyonluk : Efes Pilsen (4 sezon)
Bir maçta en çok sayı atan oyuncu : Erman Kunter 153 sayı Fenerbahçe formasıyla Hilalspor'a (1988)
Bir devrede en çok sayı atan oyuncu : Erman Kunter 81 sayı Fenerbahçe formasıyla Hilalspor'a (1988)
Bir maçta takımının tüm sayılarını atan oyuncu :
Hüdai Budanur (Beşiktaş) 1957'de İstanbul Karagücü’ne 110 sayının tamamı. (''TBL organizasyonu kurulmadığı için İstanbul Ligi'nde'')
